Wirus HPV odpowiedzialny jest za wywołanie wielu chorób nowotworowych, w tym blisko w stu procentach za przypadki zachorowalności na raka szyjki macicy. Od czerwca tego roku wystartował rządowy program bezpłatnych szczepionek przeciwko HPV dla dzieci w wieku 12 i 13 lat. Kto jeszcze może się zaszczepić, dlaczego warto? A może wystarczy wstrzemięźliwość seksualna?
Rządowy Program bezpłatnych szczepień
Od początku czerwca tego roku można nieodpłatnie zaszczepić 12 i 13-latków. Dotyczy to zarówno dziewcząt jak i chłopców. W roku 2023 to dzieci urodzone w 2010 i 2011 roku. Na szczepienie można umówić się w przychodni POZ, przez infolinię 989 lub przez Internetowe Konto Pacjenta. Szczepienie poza programem jest niestety kosztowne, może sięgać kwoty 1200 zł.
Czym jest HPV
HPV to wirus ludzkiego brodawczaka. Wśród około 150 typów wirusa istnieją również te niskiego ryzyka, które wywołują niezłośliwe brodawki narządów płciowych i brodawczaki. Część z nich jednak ma niestety wysoki potencjał onkogenny, co oznacza, że tego typu wirusy odpowiedzialne są za stany przednowotworowe, za raka szyjki macicy i inne choroby, w tym: raka pochwy, odbytu, prącia, sromu, a także przestrzeni ustno-gardłowej oraz okolic głowy i szyi.
Jak czytamy na rządowym portalu informacyjnym Szczepienia.info – blisko 80 procent kobiet i mężczyzn aktywnych seksualnie było lub będzie zakażonych HPV. W większości przypadków organizm radzi sobie z zarażeniem, przebiega ono wówczas bezobjawowo i po jakimś czasie wirus zostaje samoistnie usunięty. Niestety zdarza się, że układ immunologiczny zawodzi.
Jak można się zarazić
Do najczęstszych przypadków zakażeń dochodzi poprzez kontakt płciowy, zazwyczaj na początku aktywności seksualnej. Użycie prezerwatywy tylko zmniejsza ryzyko zakażenia, nie zabezpiecza w 100 procentach. Nie musi dojść jednak do pełnego stosunku, bliskie kontakty intymne mogą doprowadzić do zainfekowania komórek błon śluzowych znajdujących się również w ustach czy gardle.
Dla kogo szczepionki?
Największą skuteczność gwarantuje szczepienie nastolatków, którzy są jeszcze przed inicjacją seksualną. Dlatego powszechnie zaleca się szczepienie dzieci obojga płci w wieku 11-12 lat. Jednakże również osoby dorosłe, które są aktywne seksualnie, mogą odnieść korzyści ze szczepienia. Jak podaje rządowy portal, szczepionka zalecana jest osobom do 26. roku życia ze względu na wciąż wysoką skuteczność w zapobieganiu zakażeniu HPV. W przypadku osób w wieku 27 – 45 lat skuteczność szczepienia należy rozważyć indywidualnie, konsultując się ze swoim lekarzem. Szczepionki rekomendowane są od 9 roku życia.
Szczepionki dla chłopców?
Często wątpliwości budzi kwestia szczepienia chłopców. Bo przecież im rak szyjki macicy nie grozi. Warto tu jednak zaznaczyć, że HPV odpowiedzialny jest za wywołanie również innych nowotworów. Poza tym chodzi o przenoszenie wirusa. Mężczyzna będący nosicielem HPV prawdopodobnie zarazi swoją partnerkę. Szczepiąc się, chroni więc siebie i pośrednio swoją „drugą połówkę”. Oczywiście działa to również w drugą stronę. Zatem zaszczepiona kobieta chroni swego partnera. Wspominany portal rządowy zapewnia, że szczepionki są całkowicie bezpieczne.
Skuteczność szczepień przeciw HPV w skali makro
Australia może być pierwszym krajem, w którym zachorowalność na raka szyjki macicy zostanie wyeliminowana. Od 2007 roku prowadzi powszechne, bezpłatne, szczepienia, najpierw dziewcząt później i chłopców. Warto tu zaznaczyć, że rak szyjki macicy to jeden z najczęstszych nowotworów, na który chorują i umierają kobiety. Główną jego przyczyną jest zakażenie HPV. Programy szczepień przeciw HPV prowadzone są aktualnie w ponad 100 krajach na świecie, m.in. w Australii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie. W Europie powszechne szczepienia są realizowane w większości krajów, dotyczą zarówno dziewcząt jak i chłopców.
Alternatywna profilaktyka – wstrzemięźliwość
Na antenie Radia Maryja w audycji „Aktualności dnia” mogliśmy ostatnio usłyszeć wypowiedź Magdaleny Guziak-Nowak, członkini zarządu i dyrektorkę ds. edukacji w Polskim Stowarzyszeniu Obrońców Życia Człowieka, która podważa zasadność tych szczepień. Pani Guziak-Nowak uzasadnia swoje przekonanie w sposób następujący:
(…) najlepszą profilaktyką jest wychowanie naszych dzieci do czystości i wstrzemięźliwości do tego, żeby rozpoczęły życie seksualne w małżeństwie. Dlatego nie potrzebujemy kolejnej szczepionki w kalendarzu szczepień
– stwierdziła działaczka sprzeciwiająca się szczepieniom.
Warto zatem rozważyć, którą metodę profilaktyki podjąć.
